13. Ost-westeuropäisches Gedenkstättentreffen Kreisau / XIII Seminarium Wschodnio-Zachodnioeuropejskich Miejsc Pamięci w Krzyżowej

< Prev14 /19 EventsNext >

13. Ost-westeuropäisches Gedenkstättentreffen Kreisau / XIII Seminarium Wschodnio-Zachodnioeuropejskich Miejsc Pamięci w Krzyżowej

Organizer
Stiftung Kreisau, Evangelische Akademie zu Berlin, Bundesstiftung zur Aufarbeitung der SED-Diktatur, Europäisches Netzwerk Erinnerung und Solidarität, Volksbund Deutsche Kriegsgräberfürsorge e.V. in Verbindung mit der Kreisau-Initiative Berlin e. V.
Venue
Location
Kreisau/Krzyżowa
Country
Poland
From - Until
25.03.2015 - 28.03.2015
Deadline
25.02.2015
Website
http://www.krzyzowa.org.pl
By
Dominik Pick

Verschwundene Orte
Rezeption und Erinnerung an Orte totalitärer Gewalt

25.–28. März 2015

Gewalt, Zerstörung und Vernichtung sind essentielle Teile der Erinnerung an das 20. Jahrhundert. Die totalitären Systeme und die Weltkriege haben Millionen Menschen das Leben gekostet. Zahlreiche Orte in ganz Europa wurden in Mitleidenschaft gezogen – sie sind zerstört oder gänzlich von der Landkarte verschwunden. Während Verbrechen wie in Lidice, Oradour-sur-Glane oder Coventry als Symbol für unmenschliche Taten in (trans-)nationale Narrative eingegangen sind, haben andere Akte der Vernichtung kaum Spuren im kollektiven Gedächtnis von Gesellschaften oder Gruppen hinterlassen. Sie fanden nicht Eingang in die Sphäre einer breiteren Opfererzählung. Manche Orte überlebten allein in dem Wissen und der Trauer von Hinterbliebenen oder erhielten durch historische Forschungen Aufmerksamkeit

Das 13. ost-westeuropäische Gedenkstättentreffen in Kreisau thematisiert die „verschwundenen Orte“ - Erinnerungsorte, die Geschichte erzählen, die mahnen und pars pro toto an Gewaltakte erinnern. Der Begriff „Erinnerungsorte“ wird dabei in Anlehnung an Pierre Noras „lieux de mémoire“ weit gefasst. Aufgrund der Kriege und politischer Umbrüche, der Zwangsumsiedlungen von Millionen Menschen und den vollzogenen Grenzveränderungen bekamen historische Erfahrungsräume neue Bedeutungen oder gingen zum Teil verloren. Verschränkungen und Mehrfachkodierungen ein- und desselben Gedächtnisortes sind insbesondere für Ostmitteleuropa charakteristisch.

Wir laden Historiker, Ausstellungsmacher sowie Mitarbeiter von Zeitzeugenprojekten und Erinnerungsstätten zum disziplinübergreifenden Austausch. Folgende Fragen sind u.a. zu stellen: Was unterscheidet die Erinnerung an Orte, die real existieren, von der an ausgelöschte historische Stätten? Wie gehen Gedenkstätten und Museen mit Orten um, die zwar physisch, nicht jedoch aus dem kulturellen Gedächtnis verschwunden sind? Wie verändern sich die Erinnerung und das Gedenken an Orten, wenn Zeitzeugen als Bindeglieder zur Vergangenheit fehlen?
Auf diesen Treffen sollen Erfahrungen aus der Ausstellungspraxis ausgetauscht und aktuelle Formen der digitalen Darstellung und Internetpräsenz im Rahmen der historisch-politischen Bildung erörtert werden. Schließlich soll auch über mögliche Grenzen der Erinnerung diskutiert werden. Welche Funktion und Wirkung kann dem Vergessen zukommen?

Wir laden herzlich zur Teilnahme ein!

*

Zaginione miejsca
Recepcja i Pamięć o miejscach przemocy reżymów totalitarnych

25–28 marca 2015

Przemoc, zniszczenia, i ludobójstwa są istotną częścią pamięci o wydarzeniach XX wieku. Reżymy totalitarne i wojny światowe kosztowały życie milionów ludzi. Wiele miejscowości w całej Europie stało się miesjcami cierpienia, a także całkowicie lub częściowo wymazanych z map. Podczas gdy zniszczone miejscowości takie jak Oradour sur Glane, Lidice czy Coventry stały się ważnymi symbolami w (ponad)narodowej narracji hitorycznej, inne podobne akty zniszczenie prawie nie pozostawiły śladów w pamięci narodów bądź innych grup społecznych. Nie udało im sie zostać częścią martyrologii. Niektóre miejsca przetrwały wyłącznie we wspomnieniach osób, które przeżyły bądź jako przedmiot badań historycznych.

13-te Seminarium Wschodnio-Zachodnioeuropejskich Miejsc Pamięci dotyczy „zaginionych miejsc” – miejsc, które opowiadają, upominają, i które pars pro toto przypominają o aktach przemocy. Pojęcie „miejsca pamięci” jest rozumiane ya Pierrem Nora szeroko jako „lieux de memoire”. Z powodu wojen, przełomów politycznych, przymusowych przesiedleń milionów osób, jak i przesunięć granic miejsca historyczne otrzymały nowe znacznie bądź też utraciły stare. Różnorodność i wieloznaczność tego samego miejsca pamięci jest tym samym charakterystyczna dla Europy Środkowo-Wschodniej.

Zapraszamy historyków i kuratorów, pracowników miejsc i projektów pamięci w celu wymiany poglądów na następujące tematy: Co odróżnia pamięć o miejscach fizycznie istniejących, od pamięci o miejscach zniszczonych? W jaki sposób przedstawia się w muzeach i miejscach pamięci lieux de mémoire, które zniknęły bądź zostały zniszczone? W jaki sposób miejsca pmięci i muzea radzą sobie z miejscami, które wprawdzie fizycznie są obecne, ale zniknęły z pamięci społecznej? Jak zmienia się pamięć o miejscach, gdy znikają świadkowie łączący teraźniejszość z przeszłością?

W trakcie seminarium zamierzamy wymieniać się doświadczeniami z zakresu technik wystawienniczych, aktualnych form prezentacji multimedialnych oraz internetowych narzędzi wykorzystywanych w ramach kształcenia historycznego i politycznego. Na zakończenie przewidziana jest też dyskusja o granicach pamiętania. Jaką funkcje i znacznie ma zapominanie wydarzeń przeszłości?

Zapraszamy do udziału!

Programm

Programm

Mittwoch, 25. März 2015

ab 17:00 Anreise – Zimmerbelegung, Kaffee, Abendessen
19:00–20:30 Besuch des Berghauses, kurze Einführung in die Geschichte des Ortes, Einführung in das Programm durch die Veranstalter, Vorstellungsrunde
anschl. geselliger Abend zum Kennenlernen und Austauschen

Donnerstag, 26. März 2015
09:30–11:00 Prof. Dr. Étienne François, „Lieux de memoire“. Herausforderungen europäischer Erinnerungen
Kommentar: Prof. Dr. Jochen Roose, Willy-Brandt-Zentrum, Breslau
Diskussion
Moderation: Dr. Jacqueline Boysen

11:00–11:30 Kaffeepause
11:30–13:00 Verschwundene Erinnerungsorte. Erinnern ohne Orte.
Dr. Stanislav Kokoška, Lidice Denkmal. Vergangenheit und Zukunft
Richard Jezierski, Oradour-sur-Glane. Die Ruinen und die Erinnerung.
Dr. Tomasz Kranz, Fundamente der Erinnerung. Sichtbare und unsichtbare Zeugnisse der NS-Verbrechen am Ort des früheren Vernichtungslagers in Sobibór.
Moderation: Dr. Dominik Pick

13:00–14:30 Mittagspause

14:30–16:00 Verschwundene Erinnerungsorte. Erinnern ohne Zeitzeugen.
Dr. Juliane Haubold-Stolle, Die Gräber der Soldaten der Wehrmacht - ein Nicht-Erinnerungsort der Deutschen?
Lolita Tomsone, Die Erinnerung an Jānis Lipke und die Rettung estnischer Juden
N.N. (Memorial), Letzte Adresse. Erinnerung an Opfer kommunistischer Gewalt
Moderation: Dr. Burkhard Olschowsky

16.00-16.30 Kaffeepause
16:30–18:30 Virtuelle Erinnerung. Virtuelle Rekonstruktion.
N.N. (DHM), Lebendiges Museum Online
Dr. David Barnouw, Verschwundene Orte im Film (angefragt)
N.N. (Memorial), Virtual Museum of the Gulag
Moderation: Dominik Kretschmann
18:30–19:30 Abendessen
ab 19.30 Kontaktbörse

Freitag, 27. März 2015
09:30–11:30 (Um)Deutungen von Stätten nationalsozialistischer und kommunistischer Gewalt.
Dr. Philipp Neumann-Thein, Buchenwald als doppelter Erinnerungsort
Dr. Violetta Rezler-Wasielewska, Łambinowice. Vielschichtiger Erinnerungsort.
Tatyana Kursina, Perm 36
Moderation: Dr. Juliane Haubold-Stolle

11:30–12:00 Kaffeepause
12.00 – 13.00 Projektpräsentationen
13:00–14:00Abfahrt nach Breslau/Wrocław
14.00-15.00 Mittagessen
15:00 Renata Bardzik-Miłosz, Breslau gestern – Wrocław heute
19:00 Abendessen

Samstag, 28. März 2015

09:30–11:30 Grenzen der Erinnerung. Wie viel und wie lange kann erinnert werden?
Dr. Guido Vaglio, Museo Diffuso di Torino
Dr. Vera Dubina, Möglichkeiten und Probleme der Gedenkstättenarbeit.
Prof. Dr. Ulrich Pfeil, Villages phantômes der Schlacht von Verdun
Moderation: Dr. Andrea Genest

11:30–12:00 Auswertungsrunde und Ideen für das nächste Mal
Tagungssprachen (Simultanübersetzung): Deutsch, Polnisch, Russisch.

Informationen zu Teilnahmegebühr sowie Anmeldemodalitäten können folgendem Formular entnommen werden.
http://www.bundesstiftung-aufarbeitung.de/internationales-gedenkstaettentreffen-kreisau-3169.html
Teilnehmer aus Ost- und Mitteleuropa sollten sich direkt an die Stiftung Kreisau wenden.
Dominik Kretschmann
Stiftung Kreisau für Europäische Verständigung
Krzyżowa 7, 58-112 Grodziszcze
www.krzyzowa.org.pl
d.kretschmann [at.] krzyzowa.org.pl

*

XIII Seminarium Wschodnio-Zachodnioeuropejskich Miejsc Pamięci w Krzyżowej

Program
środa, 25 marca 2014
od 17:00 przyjazd – zakwaterowanie, kawa, kolacja
19:00–20:30 zwiedzanie Krzyżowej-Berghaus, krótkie wprowadzenie historyczne, wprowadzenie do programu przez organizatorów, runda zapoznawcza
następnie: wieczorne rozmowy i wymiana doświadczeń

czwartek, 26 marca 2014

09:30–11:00 Prof. dr Étienne François, „Lieux de memoire“. Wyzwania europejskiej pamięci
komentarz: Prof. dr Jochen Roose, Willy-Brandt-Zentrum, Breslau
dyskusja
moderacja: dr Jacqueline Boysen

11:00–11:30 Kaffeepause
11:30–13:00 Zaginione miejsca pamięci. Pamiętać bez miejsc.
dr Stanislav Kokoška, Miejsce pamięci w Lidicach. Przeszłośc i przyszłość.
Richard Jezierski, Oradour-sur-Glane. Ruiny i pamięć
dr Tomasz Kranz, Fundamenty pamięci. Widoczne i niewidoczne świadectwa zbrodni nazistowskich w miejscu byłego obozu zagłady w Sobiborze
moderacja: dr Dominik Pick

13:00–14:30 przerwa kawowa
14:30–16:00 Zaginione miejsca pamięci. Pamiętać bez świadków.
N.N. (Memorial), Projekt „Ostatni adres”
dr Juliane Haubold-Stolle, Groby żołnierzy Wehrmachtu – „anty”-miejsce pamięci Niemców?
Lolita Tomsone, Wspomnienie o Jānisie Lipke i ratowaniu estońskich Żydów
moderacja: dr Burkhard Olschowsky

16.00-16.30 przerwa kawowa
16:30–18:30 Pamięc wirtualna. Wirtualna rekonstrukcja.
N.N., Żywe muzeum online (Lebendiges Museum Online)
dr David Barnouw, Zaginione miejsca w filmie
N.N. (Memorial), Wirtualne museum Gułagu (Virtual Museum of the Gulag),
moderacja: Dominik Kretschmann

18:30–19:30 kolacja
od 19.30 giełda konktatów

piątek, 27 marca 2014

09:30–11:30 (Prze)definiowanie miejsc pamięci o przemocy reżymach faszystowskich i komunistycznych
dr Philipp Neumann-Thein, Buchenwald jako podwójne miejsce pamięci
dr Violetta Rezler-Wasielewska, Łambinowice. Miejsce pamięci o różnych dyktaturach
Tatyana Kursina, Perm 36
moderacja: dr Juliane Haubold-Stolle

11:30–12:00 przerwa kawowa
12.00–13.00 prezentacje projektów
13:00–14:00 wyjazd do Wrocławia
14.00-15.00 obiad
15:00 Renata Bardzik-Miłosz, Breslau wczoraj – Wrocław dzisiaj
19:00 kolacja

sobota, 28 marca 2014
09:30–11:30 Granice pamiętania. Jak wiele i jak długo należy pamiętać?
dr Guido Vaglio, Museo Diffuso di Torino
dr Vera Dubina, Fundacja im. Friedricha Eberta w Moskwie, Możliwości i problemy działań w miejscach pamięci DP- zugesagt
prof. dr Ulrich Pfeil, Wioski fantomy bitwy pod Verdun
moderacja: dr Andrea Genest

11:30–12:00 Podsumowanie i tematy na kolejne seminarium.

Języki konferencyjne (tłumaczenie symultaniczne): polski, niemiecki, rosyjski.

Uczestnicy z krajów środkowo i wschodnioeuropejskich proszeni są o zgłoszenia bezpośrednio poprzez Fundację Krzyżowa
Dominik Kretschmann
Fundacja Krzyżowa dla Porozumienia Europejskiego
Krzyżowa 7, 58-112 Grodziszcze
www.krzyzowa.org.pl
d.kretschmann [at.] krzyzowa.org.pl

Contact (announcement)

Dominik Kretschmann

Krzyżowa 7, 58-112 Grodziszcze

d.kretschmann [at.] krzyzowa.org.pl

http://www.krzyzowa.org.pl
Editors Information
Published on
Author(s)
Contributor
Citation ⇓
Classification
Temporal Classification
Regional Classification
Subject - Topic
Additional Informations
Type
Country Event
Language(s) of event
German, Polish, Russian
Language of announcement